Nesta leira comezou todo. Unha leira familiar, de toda a vida, ficou abandonada nos anos 60 do século pasado. Co tempo, no medio comezou a se erguer un castiñeiro desafiando a compentencia de xestas e silvas. Hai uns 20 anos foi enxertado coa axuda duns veciños. Para acceder a el, se facía por unha leira ao norte que estaba limpa e traballada. Pouco a pouco, a fouce e fouce limpouse o seu contorno para poder apañarlle as castañas.
A leira, cuns mil metros cadrados de superficie aproximadamente, ten algo máis de 200 m de longo e uns 15 na cabeceira. Facer algo aí era de tolos. Todas as leiras da zona, agás a 207, estaban abandonadas e a monte. E xurdiu a oportunidade de mercar a 210. E mercamos. E o ía ser de tolos xa parecía menos, porque o veciño do sur deunos permiso para desbrozar o lindeiro común e, así, diminuír mantemento futuro.
Un inverno para pasar diferentes máquinas: desbroce, eliminación de árbores que naceran, laboreo fondo con vertedeira, arado, gradeado e realización de buratos de plantación con retroexcavadora. En marzo de 2023 plantamos 50 castiñeiros. Abrollaron 49 castiñeiros. E decidimos dar un salto adiante.
Comezamos a explora a posibilidade de ir mercando as leiras abandonadas ao sur. Ao norte topamos coa realidade do rural. E así fomos mercando varias: a 213 maila 217 á mesma persoa. Unha veciña que residía noutra aldea pero que estaba encantada de axudar a que non se perdera a leira por un prezo razoable. A 215 á muller dun compañeiro de tute que tamén foron todo facilidades. Parecía que todo marchaba ben.
Ofrecéronnos a 219, máis o sur. Ata aí queriamos chegar pois máis alá xa hai un pequeno souto de castiñeiros, coidado polos donos, e non tiñamos o perigo de que trala limpeza das nosas leiras as silvas e toxos volveran entrar. Todo ben ata o de aquí.
Todo ben ata aquí? Polo medio había dúas leiras que se puñan difíciles e facían imposible crear un proxecto viable. Pero a máis grande ofreceunos trocar esta leira por outra da familia noutra zona, que nós non pensabamos facer nada con ela. Era mellor terra, unha pequena pradería, pero o noso proxecto vai en plantar árbores. Así que a 212 estaba ao noso alcance.
A pequena do medio, a 214, moito máis difícil. Varios irmaos e todos maiores, algún desaparecido no estranxeiro hai moito tempo. Difícil negociación ata que lles explicamos que quedaban no medio. Ofrérennos botalos para unha beira. Así que problema “resolto”. Nace o proxecto da Leira A Montán. Nela, continuaremos a plantar castiñeiros da especie xudía ou portuguesa nun marco estreito de plantación. A intención é instalar un rego por goteo e, na cabeceira, incluír outras especies que deseñen unha entrada fermosa e variada. Tamén deixamos polo medio algunha especie silvestre que ten bo porte: algunha cerdeira e carballo. Convén ter espazos de sombra para cando traballemos no verán. E hai zonas con moita pendente e estas árbores axudan a manter a terra no sitio.
E si, seguimos a investigar sobre o resto dos lindeiros para conseguir ampliar a leira ata o seu tamaño definitivo. Ao oeste quedaría un pequeno val cun fermoso bosque de carballos, amieiros e chopos. Ao leste os camiños de acceso. No medio, unha leira duns veciños que teñen castiñeiros de diferente porte e que están encantados con que pequemos toda a leira por xunto, evitando así a entrada de fauna salvaxe que dane as plantas. Ao norte unha pradería e ao sur varias leiras de castiñeiros bastante ben coidados. Pero será para o ano 2024.
